Dung môi Acetone là gì? Quy trình điều chế và ứng dụng dung môi Acetone

Acetone không chỉ phổ biến trong sản xuất mà còn xuất hiện trong đời sống hàng ngày, ví dụ như trong nước tẩy sơn móng tay. Nhờ tính linh hoạt và giá thành hợp lý, dung môi này đóng vai trò quan trọng tại các nhà máy hóa chất và xưởng sản xuất trên toàn cầu. Để dễ dàng hiểu rõ hơn về dung môi acetone là gì? Bài viết dưới đây cung cấp đến bạn đọc tường tận tính chất đặc trưng, quy trình điều chế, ứng dụng và lưu ý sử dụng – bảo quản của dung môi acetone. Xem ngay nhé!

>> Xem thêm:

• 6 loại dung môi công nghiệp và ứng dụng trong đời sống thực tế
• Dung môi Xylene: Tính chất, quy trình điều chế và ứng dụng thực tế
• Gợi ý TOP 5 hóa chất tẩy sơn phổ biến và lưu ý sử dụng

Dung môi acetone là gì?

Dung môi Acetone, còn được biết đến với tên gọi hóa học là propanone hay Dimethyl Formadehyde, là một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm ketone, có công thức hóa học là CH3COCH3. Đây là một chất lỏng không màu, dễ bay hơi, có mùi đặc trưng nhẹ và được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp như sản xuất sơn, nhựa, mực in và tẩy rửa. Với khả năng hòa tan mạnh mẽ và tốc độ bay hơi nhanh, Acetone trở thành lựa chọn tối ưu trong các quy trình cần hiệu quả cao.

Tính chất đặc trưng của dung môi acetone

Dung môi Acetone sở hữu những đặc điểm nổi bật, giúp nó phù hợp với nhiều ứng dụng khác nhau. Dưới đây là các tính chất chính:

Công thức hóa học

Công thức hóa học của Acetone là (CH3)2CO hay CH3COCH3, bao gồm 3 nguyên tử carbon, 6 nguyên tử hydro và 1 nguyên tử oxy, thuộc nhóm ketone đơn giản nhất trong hóa học hữu cơ.

Trạng thái

Acetone tồn tại ở dạng chất lỏng không màu, trong suốt, có mùi hơi ngọt đặc trưng. Acetone dễ dàng bay hơi ở nhiệt độ thường, có điểm sôi thấp khoảng 56°C, khối lượng riêng: 0.791 g/cm3, bị hòa tan hoàn toàn trong nước và trong các dung môi hữu cơ.

Đặc tính

• Tính dễ bay hơi: Acetone có tốc độ bay hơi cao, là lý do chính khiến nó được dùng trong sản xuất sơn và mực in mau khô.
• Khả năng hòa tan: Hòa tan tốt các chất hữu cơ như nhựa resin, dầu mỡ, cao su tổng hợp (neoprene), acrylic và nitrocellulose.
• Tính dễ cháy: Acetone là chất dễ bắt lửa, cần được xử lý cẩn thận trong môi trường có nhiệt độ cao hoặc tia lửa.

Quy trình điều chế dung môi acetone

Dung môi Acetone được sản xuất chủ yếu thông qua quá trình oxy hóa cumene (cumene hydroperoxide process) sản xuất trực tiếp hoặc gián tiếp từ Propylen, một phương pháp công nghiệp phổ biến hiện nay. Quy trình bao gồm các bước sau:

• Bước 1 – Oxy hóa cumene: Cumene (isopropylbenzene) được oxy hóa trong không khí để tạo ra cumene hydroperoxide.
• Bước 2 – Phân hủy: Cumene hydroperoxide sau đó được phân hủy bằng axit, tạo thành Acetone và phenol – hai sản phẩm chính.
• Bước 3 – Tinh chế: Acetone thô được tách ra và tinh chế qua quá trình chưng cất để đạt độ tinh khiết cao, thường là 99% như sản phẩm nhập khẩu từ Đài Loan (160kg/phuy).

Ngoài ra, Acetone cũng có thể được điều chế bằng phương pháp lên men hoặc oxy hóa rượu isopropyl, nhưng quy mô nhỏ hơn và ít phổ biến trong công nghiệp.

Ứng dụng dung môi acetone trong sản xuất

Nhờ tính chất vượt trội, dung môi Acetone được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

• Sản xuất sơn và nhựa resin: Acetone làm giảm độ nhớt của sơn chứa nhựa resin, giúp sơn dễ thi công hơn. Với tốc độ bay hơi nhanh, dung môi acetone được dùng trong sản xuất sơn mau khô và sơn có hàm lượng chất rắn cao, đảm bảo lớp phủ mịn và bền.
• Dung môi tẩy rửa và khử nước cho các thành phần điện tử: Acetone loại bỏ dầu mỡ, bụi bẩn và độ ẩm trên bề mặt linh kiện điện tử, đảm bảo độ chính xác và an toàn trong lắp ráp.
• Đồng dung môi cho neoprene, acrylic và nitrocellulose: Là dung môi lý tưởng cho cao su tổng hợp (neoprene), nhựa acrylic và nitrocellulose, Acetone giúp cải thiện độ đồng nhất và khả năng bám dính của vật liệu.
• Mực in mau khô: Trong ngành in ấn, Acetone được thêm vào mực để tăng tốc độ khô, đặc biệt với các loại mực in công nghiệp yêu cầu hiệu suất cao.
• Dung môi tẩy trong tẩy rửa khô: Acetone được sử dụng trong ngành giặt là (dry cleaning) để tẩy vết bẩn cứng đầu trên vải mà không cần nước.

Những lưu ý khi sử dụng và bảo quản dung môi acetone

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi làm việc với Acetone, cần tuân thủ các lưu ý sau:

Lưu ý bảo quản

• Tránh nguồn nhiệt: Acetone dễ cháy, vì vậy cần bảo quản trong thùng kín (phuy 160kg hoặc can nhỏ), đặt ở nơi thoáng mát, cách xa tia lửa, bếp gas hoặc ánh nắng trực tiếp.
• Đóng kín nắp: Ngăn ngừa bay hơi và giảm nguy cơ rò rỉ hơi độc hại.
• Xa tầm tay trẻ em: Đảm bảo khu vực lưu trữ an toàn, tránh tiếp xúc không cần thiết.

Lưu ý sử dụng

• Đeo đồ bảo hộ: Sử dụng găng tay chống hóa chất, kính bảo hộ và khẩu trang để tránh kích ứng da, mắt hoặc đường hô hấp.
• Làm việc nơi thông thoáng: Tránh hít phải hơi Acetone trong không gian kín, vì nó có thể gây chóng mặt hoặc buồn nôn.
• Không đổ ra môi trường: Xử lý chất thải Acetone theo quy định để bảo vệ hệ sinh thái.

Dung môi Acetone không chỉ là một hóa chất đa năng mà còn là trợ thủ đắc lực trong sản xuất sơn, nhựa, mực in và nhiều ngành công nghiệp khác. Với tính chất dễ bay hơi, khả năng hòa tan mạnh và quy trình điều chế hiện đại, Acetone tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trên thị trường. Tuy nhiên, hãy luôn cẩn trọng khi sử dụng và bảo quản dung môi Acetone để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

>> Xem thêm:

• Dung môi MIBK (Methyl isobutyl ketone): Tính chất, ứng dụng và lưu ý
• Dung môi pha mực in là gì? Phân loại chức năng và tiêu chí chọn
• Dung môi pha sơn là gì? Tính chất đặc trưng và TOP 8 loại dung môi phổ biến

Liên hệ ngay K-Chem – Đơn vị chuyên cung cấp dung môi Acetone số lượng lớn uy tín, chất lượng và giá cả phải chăng để nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm nhé!

CÔNG TY TNHH K-CHEM VIỆT NAM

• Địa chỉ: Đường N6B, Lô F, Cụm Công Nghiệp Phú Chánh 1, Phường Phú Chánh, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương, Việt Nam
• Tel: +84 274 362 0218
• Email: info@k-chem.vn

Nguồn tham khảo:

• Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Acetone
• National Institutes of Health (NIH) (.gov): https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Acetone
• Chemical Safety Facts: https://www.chemicalsafetyfacts.org/chemicals/acetone/