Dung môi Ethyl Acetate (EA) là gì? Tính chất, ứng dụng và lưu ý

Dung môi EA (Ethyl Acetate) là hợp chất hữu cơ nổi bật với đặc tính bay hơi nhanh, khả năng hòa tan tốt, mùi dễ chịu nên được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp. Trong bài viết dưới đây, cùng đi sâu vào tìm hiểu chi tiết dung môi EA từ tính chất hoá lý đặc trưng, tính ứng dụng, cách điều chế và những lưu ý an toàn khi sử dụng.

Dung môi EA (Ethyl Acetate) là gì?

Ethyl Acetate (EA) còn gọi là ethyl ethanoate, là một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm este, có công thức hóa học C4H8O2 hoặc CH3COOCH2CH3. Đây là một chất lỏng không màu, có mùi ngọt đặc trưng giống mùi trái cây, thường được sử dụng làm dung môi trong nhiều ngành công nghiệp nhờ tính chất hòa tan tốt và tốc độ bay hơi vừa phải.

>> Tìm hiểu thêm: 6 loại dung môi công nghiệp phổ biến, ứng dụng từng loại

Tính chất vật lý và hóa học của dung môi Ethyl Acetate

Tính chất vật lý

• Trạng thái: Chất lỏng không màu.
• Mùi: Mùi ngọt, dễ chịu, giống trái cây.
• Khối lượng mol: 88,11 g/mol.
• Nhiệt độ sôi: 77,1 °C.
• Nhiệt độ nóng chảy: -83,6 °C.
• Tỷ trọng: 0,902 g/cm³ (ở 20 °C).
• Độ hòa tan trong nước: Hòa tan nhẹ (khoảng 8,3 g/100 mL ở 20 °C), nhưng hòa tan tốt trong các dung môi hữu cơ như ethanol, acetone, chloroform.
• Độ nhớt: 0,426 cP (ở 20 °C).
• Tốc độ bay hơi: Bay hơi nhanh, phù hợp làm dung môi trong sơn và keo.

Tính chất hóa học

• Tính este: Ethyl Acetate là một este, được hình thành từ phản ứng giữa axit axetic (CH3COOH) và ethanol (C2H5OH). Nó có thể tham gia phản ứng thủy phân trong môi trường axit hoặc kiềm để tạo ra axit axetic và ethanol.
• Phản ứng với bazơ mạnh: Khi đun với dung dịch kiềm (NaOH, KOH), EA bị xà phòng hóa tạo thành muối axetat và ethanol.
• Tính cháy: EA dễ bắt lửa, có điểm chớp cháy thấp (-4 °C), tạo ra CO2 và H2O khi cháy hoàn toàn.
• Tính ổn định: Ổn định trong điều kiện thường, nhưng có thể bị phân hủy ở nhiệt độ cao hoặc khi tiếp xúc với chất xúc tác axit/kiềm mạnh.

>> Xem thêm:

• Dung môi Acetone là gì? Quy trình điều chế và ứng dụng
• Dung môi MEK (Methyl Ethyl Ketone) C4H8O là gì?

Phương pháp điều chế dung môi EA trong công nghiệp

Ethyl Acetate được sản xuất chủ yếu thông qua các phương pháp sau:

1. Phản ứng este hóa (Fischer Esterification):
   • Phương trình:
     CH3COOH + C2H5OH ⇌ CH3COOC2H5 + H2O
   • Quy trình: Axit axetic và ethanol được đun nóng với xúc tác axit (thường là H2SO4) trong điều kiện có hệ thống chưng cất để loại bỏ nước, giúp đẩy cân bằng phản ứng sang phía tạo este. Sau đó, sản phẩm được tinh chế bằng chưng cất.
   • Ưu điểm: Nguyên liệu rẻ, dễ thực hiện.
   • Nhược điểm: Tốc độ phản ứng chậm, cần xúc tác và loại bỏ nước.
2. Phản ứng Tishchenko:
   • Phương trình:
     2 CH3CHO → CH3COOC2H5
   • Quy trình: Acetaldehyde (CH3CHO) được xúc tác bởi chất kiềm (như nhôm ethoxide) để tạo ra ethyl acetate. Phương pháp này ít phổ biến hơn trong công nghiệp.
   • Ưu điểm: Không cần ethanol, giảm chi phí nguyên liệu.
   • Nhược điểm: Yêu cầu acetaldehyde tinh khiết, khó kiểm soát phản ứng phụ.
3. Quá trình từ ethanol và axit axetic (phương pháp hiện đại):
   • Sử dụng công nghệ phản ứng liên tục trong lò phản ứng với xúc tác axit rắn (như nhựa trao đổi ion) để tăng hiệu suất và giảm chi phí năng lượng.

Sau khi điều chế, ethyl acetate được tinh chế bằng chưng cất phân đoạn để đạt độ tinh khiết cao (>99%).

>> Khám phá thêm:

• Dung môi IPA (Isopropyl Alcohol) là gì? Tính chất và ứng dụng
• Dung môi DCM (Dichloromethane) là gì? Đặc tính, ứng dụng và lưu ý

Ứng dụng của dung môi Ethyl Acetate

Ethyl Acetate là một dung môi đa năng, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

Công nghiệp sơn và phủ

• • Dùng làm dung môi trong sơn, vecni, và chất phủ bề mặt nhờ khả năng hòa tan tốt nhựa và polymer.
  • Tốc độ bay hơi vừa phải giúp kiểm soát thời gian khô của sơn.

Công nghiệp in ấn

• • Làm dung môi trong mực in, đặc biệt là in flexo và in ống đồng.

Sản xuất keo dán

• • Dùng trong keo dán, băng keo, và chất kết dính nhờ khả năng hòa tan tốt.

Công nghiệp dược phẩm và thực phẩm

• • Dùng làm dung môi chiết xuất trong sản xuất dược phẩm.
  • Là chất tạo hương trong thực phẩm (hương trái cây) và mỹ phẩm, được FDA công nhận là an toàn (GRAS – Generally Recognized As Safe).

Hóa học và phòng thí nghiệm

• • Dùng làm dung môi trong sắc ký cột, chiết xuất, và tổng hợp hữu cơ.
  • Thay thế các dung môi độc hại hơn như chloroform trong một số ứng dụng.

Công nghiệp mỹ phẩm

• • Dùng trong nước hoa, sơn móng tay, và chất tẩy rửa móng tay do mùi dễ chịu và khả năng bay hơi.

Chất làm sạch và tẩy rửa

• • Dùng trong các chất tẩy rửa và làm sạch nhờ khả năng hòa tan dầu mỡ và tốc độ bay hơi nhanh. 

>> Xem thêm:

• Gợi ý 5+ loại dung môi pha keo phổ biến
• Dung môi pha mực in là gì? Phân loại chức năng và tiêu chí chọn

Lưu ý an toàn khi sử dụng Ethyl Acetate

1. Nguy cơ cháy nổ:
   • EA là chất dễ cháy, có điểm chớp cháy thấp (-4 °C). Tránh tiếp xúc với nguồn lửa, tia lửa, hoặc bề mặt nóng.
   • Bảo quản trong khu vực thông thoáng, tránh tích tụ hơi dung môi.
2. Nguy cơ sức khỏe:
   • Hít phải: Hơi EA có thể gây kích ứng đường hô hấp, đau đầu, chóng mặt hoặc buồn nôn. Làm việc trong khu vực thông gió tốt hoặc sử dụng mặt nạ phòng độc.
   • Tiếp xúc da: Có thể gây khô hoặc kích ứng da. Sử dụng găng tay bảo hộ khi xử lý.
   • Tiếp xúc mắt: Gây kích ứng mắt, cần đeo kính bảo hộ.
   • Nuốt phải: Có thể gây ngộ độc nhẹ, cần xử lý y tế ngay nếu xảy ra.
3. Bảo quản:
   • Lưu trữ trong thùng kín, ở nơi khô ráo, mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp và nguồn nhiệt.
   • Tránh tiếp xúc với chất oxy hóa mạnh, axit mạnh, hoặc kiềm mạnh.
4. Xử lý sự cố:
   • Rò rỉ: Dùng vật liệu thấm hút (cát, đất) để xử lý và thông gió khu vực.
   • Cháy: Sử dụng bình chữa cháy CO2, bột khô, hoặc bọt chữa cháy. Không dùng nước vì EA không hòa tan tốt trong nước.
5. Tác động môi trường:
   • EA có thể gây ô nhiễm nguồn nước nếu thải trực tiếp. Cần xử lý chất thải theo quy định môi trường.
   • Là hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), cần kiểm soát khí thải trong quá trình sử dụng.

Với nhiều ưu điểm về tính chất và khả năng ứng dụng đa dạng, dung môi EA đang là lựa chọn hàng đầu cho nhiều ngành công nghiệp sản xuất. Nếu bạn đang tìm kiếm nguồn cung cấp dung môi Ethyl Acetate uy tín, chất lượng, liên hệ ngay K-Chem để được báo giá và tư vấn miễn phí từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm qua thông tin dưới đây. 

CÔNG TY TNHH K-CHEM VIỆT NAM

• Địa chỉ: Đường N6B, Lô F, Cụm Công Nghiệp Phú Chánh 1, Phường Phú Chánh, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương, Việt Nam
• Tel: +84 274 362 0218
• Email: info@k-chem.vn