Dung môi pha sơn PU là gì? TOP 5 loại dung môi phổ biến và cách dùng

Lựa chọn dung môi pha sơn PU phù hợp đóng vai trò rất quan trọng trong việc quyết định chất lượng, độ bền và tính thẩm mỹ của lớp sơn sau khi hoàn thiện. Vậy dung môi pha sơn PU là gì? Tiêu chí lựa chọn, các loại dung môi phổ biến và tỉ lệ pha sơn thế nào đúng chuẩn? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau. 

>> Xem thêm: Dung môi pha sơn là gì? Tính chất đặc trưng và TOP 8 loại dung môi phổ biến

Dung môi pha sơn PU là gì?

Dung môi pha sơn PU (Polyurethane) là các hóa chất lỏng được sử dụng để pha loãng sơn PU, giảm độ nhớt, giúp sơn dễ thi công hơn và tạo màng sơn mỏng, đều, đẹp. Dung môi, còn gọi là thinner, không chỉ điều chỉnh độ nhớt mà còn cải thiện các đặc tính như độ bám dính, chống thấm, chống rêu và thời gian khô của sơn. Việc chọn đúng dung môi phù hợp với loại sơn PU là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng màng sơn và hiệu quả thi công.

>> Xem thêm:

• Dung môi pha sơn Epoxy: Vai trò và ứng dụng trong ngành sơn phủ
• Gợi ý 4 loại dung môi pha sơn alkyd và hướng dẫn sử dụng an toàn
• Thinner là gì? Gợi ý 6 dung môi pha sơn thinner phổ biến và lưu ý sử dụng

Tiêu chí lựa chọn dung môi pha sơn PU phù hợp

Để đảm bảo lớp sơn PU có độ hoàn thiện tốt, tính thẩm mỹ cao, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng các tiêu chí lựa chọn dung môi pha sơn PU quan trọng dưới đây. 

Khả năng bay hơi và độ hòa tan của dung môi

Khả năng bay hơi và hòa tan của dung môi là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng lớp sơn PU. Nếu dung môi bay hơi quá nhanh, lớp sơn sẽ khô không đều, dễ bị nứt, bề mặt sơn có thể bị nhám và sần sùi. Ngược lại, nếu bay hơi quá chậm, sơn lâu khô, dễ bám bụi và giảm độ bóng. Vì vậy, cần chọn loại dung môi có tốc độ bay hơi phù hợp với điều kiện thi công để đảm bảo lớp sơn PU mịn, đều màu và bền đẹp.

Mức độ tương thích của dung môi với các loại sơn PU

Khả năng hòa tan là tiêu chí quan trọng quyết định mức độ tương tích giữa dung môi và sơn PU. Một loại dung môi chất lượng cần hòa tan nhựa PU hiệu quả mà không làm thay đổi tính chất hóa học của sơn. Nếu dung môi quá yếu, lớp sơn sẽ bị vón cục, loang lổ màu hoặc không bám dính tốt lên bề mặt.

Ngược lại, nếu dung môi quá mạnh có thể làm phá vỡ cấu trúc nhựa PU, làm giảm khả năng chống chịu và khiến lớp sơn nhanh xuống màu. Vì vậy, chọn đúng loại dung môi với độ hòa tan phù hợp sẽ giúp lớp sơn đạt được độ mịn, đều màu và bền đẹp theo thời gian.

Độ an toàn và tiêu chuẩn môi trường

Mỗi loại sơn PU đều có công thức và tính chất riêng, vì vậy không phải dung môi nào cũng phù hợp để pha loãng. Việc sử dụng dung môi không tương thích có thể làm giảm độ bám dính, thay đổi màu sắc của sơn và gây ra hiện tượng loang màu. Để đảm bảo hiệu quả thi công và giữ được chất lượng bề mặt sơn, bạn nên tham khảo hướng dẫn từ nhà sản xuất sơn PU hoặc tiến hành thử nghiệm trên một khu vực nhỏ trước khi áp dụng cho toàn bộ bề mặt.

Độ bền và độ bám dính của lớp sơn sau khi pha

Độ bền và khả năng bám dính của lớp sơn sau khi pha với dung môi là yếu tố then chốt quyết định chất lượng và hiệu quả công trình. Sử dụng dung môi phù hợp sẽ giúp lớp sơn PU bám chắc trên các bề mặt gỗ, kim loại hay bê tông, hạn chế tình trạng bong tróc, nứt gãy khi gặp điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Do đó, việc lựa chọn đúng dung môi pha sơn PU sẽ giúp lớp sơn lên màu đẹp, duy trì độ bền và tính thẩm mỹ lâu dài cho bề mặt được sơn.

Các loại dung môi pha sơn PU phổ biến

Dựa trên các nguồn thông tin, dưới đây là các loại dung môi thường được sử dụng để pha sơn PU:

Acetone (C3H6O)

• Đặc điểm: Dung môi Acetone là chất lỏng không màu, mùi ngọt gắt, dễ bay hơi, dễ cháy, tan tốt trong nước.
• Ứng dụng: Pha loãng sơn PU, đặc biệt với sơn khô nhanh. Acetone hòa tan tốt nitrocellulose, cellulose acetate, cellulose ether, giúp giảm độ nhớt.
• Ưu điểm: Tốc độ bay hơi cao, phù hợp cho sơn PU cần khô nhanh.
• Nhược điểm: Dễ cháy, cần bảo quản cẩn thận.

Xylene (C8H10)

• Đặc điểm: dung môi Xylene là chất lỏng không màu, mùi ngọt nhẹ, không tan trong nước, tốc độ bay hơi chậm hơn Toluene.
• Ứng dụng: Pha sơn PU bề mặt, sơn epoxy, và các loại sơn công nghiệp khác. Thường dùng khi cần màng sơn khô chậm hơn.
• Ưu điểm: Khả năng hòa tan tốt, ít tạo bọt khí, phù hợp cho sơn PU trên kim loại, gỗ.
• Nhược điểm: Độc tính cao, cần sử dụng ở nơi thông thoáng.

Toluene

• Đặc điểm: dung môi Toluene là chất lỏng trong suốt, không màu, bay hơi nhanh, ít tan trong nước, dễ tan trong các dung môi như acetone, xeton.
• Ứng dụng: Thay thế cho benzen trong pha sơn PU, đặc biệt khi cần độ hòa tan cao và khô nhanh.
• Ưu điểm: Hòa tan tốt, phù hợp cho sơn PU bóng.
• Nhược điểm: Độc hại, có thể gây tổn thương phổi nếu hít phải ở nồng độ cao.

Thinner PU chuyên dụng (Thinner K-CHEM, Thinner OSEVEN,…)

• Đặc điểm: Hỗn hợp dung môi được thiết kế riêng cho sơn PU, thường không độc, nhẹ mùi, nhanh khô.
• Ứng dụng: Pha sơn PU để tăng độ bám dính, hạn chế bong tróc, phù hợp cho đồ gỗ, kim loại.
• Ưu điểm: Tối ưu hóa cho sơn PU, an toàn hơn so với dung môi thông thường.
• Nhược điểm: Giá thành cao hơn các dung môi phổ thông.

Butyl Acetate

• Đặc điểm: Dung môi Butyl Acetate là chất lỏng không màu, mùi trái cây, độc tính thấp, tốc độ bay hơi trung bình.
• Ứng dụng: Pha sơn PU acrylic, giúp kiểm soát thời gian khô và tăng độ bóng.
• Ưu điểm: Mùi nhẹ, an toàn hơn so với toluene và xylene.
• Nhược điểm: Ít phổ biến hơn ở một số thị trường.

Các tỷ lệ pha dung môi sơn PU phổ biến

Tỷ lệ pha sơn PU phụ thuộc vào loại sơn (sơn lót, sơn màu, sơn bóng), dụng cụ thi công (cọ, con lăn, súng phun), và khuyến nghị của nhà sản xuất. Dưới đây là các tỷ lệ phổ biến:

Sơn lót PU

• Tỷ lệ: 2 phần sơn lót : 1 phần chất đóng rắn (hardener) : 3-5 phần dung môi (thinner/xăng PU).
• Ví dụ: 200ml sơn lót + 100ml chất đóng rắn + 300-500ml dung môi.
• Lưu ý: Điều chỉnh lượng dung môi để đạt độ nhớt phù hợp với súng phun hoặc cọ.

Sơn màu PU

• Tỷ lệ: 2 phần sơn lót : 1 phần chất đóng rắn : 5 phần dung môi + lượng nhỏ tinh màu.
• Ví dụ: 200ml sơn lót + 100ml chất đóng rắn + 500ml dung môi + tinh màu (điều chỉnh theo sắc độ).
• Lưu ý: Tinh màu cần được thêm từ từ để đạt màu mong muốn.

Sơn bóng PU

• Tỷ lệ: 2 phần sơn bóng : 1 phần chất đóng rắn : 3-5 phần dung môi.
• Ví dụ: 200ml sơn bóng + 100ml chất đóng rắn + 300-500ml dung môi.
• Lưu ý: Gia giảm dung môi để điều chỉnh độ bóng (thêm nhiều dung môi cho độ bóng thấp hơn).

Sơn PU công nghiệp (ví dụ: PPG Spectracron)

• Tỷ lệ: 10 phần sơn gốc : 1 phần chất đóng rắn : dung môi điều chỉnh độ nhớt.
• Ví dụ: 1000ml sơn gốc + 100ml chất đóng rắn + thinner (theo hướng dẫn nhà sản xuất).

>> Xem thêm: Hướng dẫn tỷ lệ pha sơn epoxy và dung môi chuẩn kỹ thuật, đơn giản

Pha loãng tối đa

• Cọ/con lăn: Tối đa 10% dung môi so với tổng hỗn hợp.
• Súng phun có khí: Tối đa 25% dung môi.
• Súng phun không khí: Tối đa 5% dung môi.

Hướng dẫn cách pha dung môi pha cùng sơn PU

Dưới đây là quy trình pha sơn PU chuẩn kỹ thuật:

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu

• Vật liệu: Sơn PU (lót, màu, bóng), chất đóng rắn (hardener), dung môi (thinner/xăng PU), tinh màu (nếu cần).
• Dụng cụ: Cân điện tử hoặc cốc đong có vạch, que khuấy, súng phun/cọ/con lăn, thùng chứa không bị ăn mòn.
• Bảo hộ: Găng tay, khẩu trang, kính bảo hộ, quần áo bảo hộ.

Bước 2: Pha sơn lót

• Đo lường theo tỷ lệ: 2 phần sơn lót + 1 phần chất đóng rắn + 3-5 phần dung môi.
• Khuấy đều hỗn hợp trong 3-5 phút bằng que khuấy theo chuyển động tròn để đảm bảo đồng nhất.
• Điều chỉnh lượng dung môi nếu cần để đạt độ nhớt phù hợp (dùng cốc đo độ nhớt nếu có).

Bước 3: Pha sơn màu (nếu cần)

• Lấy hỗn hợp sơn lót đã pha (2:1:5), thêm tinh màu từ từ.
• Khuấy đều và thử màu trên bề mặt mẫu để đảm bảo đạt sắc độ mong muốn.
• Lưu ý: Không thêm quá nhiều tinh màu để tránh làm thay đổi cấu trúc sơn.

Bước 4: Pha sơn bóng

• Đo lường theo tỷ lệ: 2 phần sơn bóng + 1 phần chất đóng rắn + 3-5 phần dung môi.
• Khuấy đều hỗn hợp, gia giảm dung môi để điều chỉnh độ bóng.
• Lọc hỗn hợp qua lưới lọc để loại bỏ tạp chất trước khi phun.

Bước 5: Kiểm tra và thi công

• Kiểm tra độ nhớt bằng cách phun thử hoặc quét thử lên bề mặt mẫu.
• Nếu sơn quá đặc, thêm dung môi từ từ (mỗi lần 5-10ml) và khuấy đều.
• Thi công trong môi trường sạch, không bụi, thông thoáng.

An toàn khi sử dụng dung môi pha sơn PU

Dung môi pha sơn PU thường có tính độc, dễ cháy và có thể gây hại cho sức khỏe nếu không sử dụng đúng cách. Dưới đây là các biện pháp an toàn cần tuân thủ:

1. Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE)
   • Mang găng tay chống hóa chất, khẩu trang phòng độc, kính bảo hộ, và quần áo dài để tránh tiếp xúc trực tiếp với dung môi.
   • Nếu làm việc lâu, sử dụng mặt nạ phòng độc có bộ lọc hóa chất.
2. Làm việc ở môi trường thông thoáng
   • Thi công ở khu vực có hệ thống thông gió tốt hoặc ngoài trời để tránh hít phải hơi dung môi.
   • Kiểm tra nồng độ hơi dung môi trong không khí nếu làm việc trong không gian kín.
3. Tránh nguồn lửa và nhiệt cao
   • Dung môi như acetone, xylene, toluene rất dễ cháy. Không hút thuốc, sử dụng thiết bị phát tia lửa, hoặc làm việc gần nguồn nhiệt.
   • Bảo quản dung môi ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ dưới 50°C, tránh ánh nắng trực tiếp.
4. Xử lý sự cố tiếp xúc
   • Tiếp xúc với da: Rửa ngay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 15 phút.
   • Tiếp xúc với mắt: Rửa mắt bằng nước sạch và đến cơ sở y tế ngay.
   • Hít phải hơi: Đưa nạn nhân ra khu vực thoáng khí, nếu khó thở, gọi cấp cứu.
5. Xử lý chất thải
   • Không đổ dung môi hoặc hỗn hợp sơn thừa xuống cống, sông, hồ.
   • Thu gom chất thải hóa chất vào thùng chứa chuyên dụng và xử lý theo quy định địa phương.
6. Đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất
   • Mỗi loại sơn PU và dung môi có hướng dẫn sử dụng riêng. Tuân thủ tỷ lệ pha và lưu ý an toàn từ nhà sản xuất.
   • Sử dụng dung môi chính hãng, tránh hàng kém chất lượng gây phản ứng hóa học hoặc giảm chất lượng sơn.
7. Bảo quản đúng cách
   • Đóng kín nắp thùng dung môi sau khi sử dụng.
   • Lưu trữ ở kho có mái che, tránh ánh nắng và nguồn nhiệt.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng dung môi pha sơn PU

• Chọn dung môi phù hợp: Không sử dụng dung môi không rõ nguồn gốc hoặc không tương thích với sơn PU vì có thể gây vón cục, bọt khí hoặc làm hỏng màng sơn.
• Kiểm tra tỷ lệ pha: Pha quá nhiều dung môi khiến sơn loãng, giảm độ bóng và độ bám. Pha quá ít gây khó thi công, bề mặt sơn bị nhăn hoặc bong tróc.
• Tham khảo chuyên gia: Nếu không chắc chắn về tỷ lệ hoặc cách pha, liên hệ nhà cung cấp hoặc chuyên gia kỹ thuật để được tư vấn.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về vai trò, cách lựa chọn và tỷ lệ pha dung môi sơn PU đúng chuẩn. Để đảm bảo lớp sơn đạt độ bóng đẹp, bền màu, đừng quên lựa chọn những dòng dung môi chất lượng cao.  

Tags: dung môi pha mực in ống đồng, dung môi pha mực in, dung môi pha mực in bao bì, dung môi pha màu acrylic, dung môi tẩy rửa

Liên hệ ngay K-Chem – Đơn vị chuyên cung cấp dung môi pha sơn PU pha trộn theo công thức riêng uy tín, chất lượng. Doanh nghiệp để lại thông tin hoặc nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm thông qua thông tin bên dưới:

CÔNG TY TNHH K-CHEM VIỆT NAM

• Địa chỉ: Đường N6B, Lô F, Cụm Công Nghiệp Phú Chánh 1, Phường Phú Chánh, TP. Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương, Việt Nam
• Tel: +84 274 362 0218
• Email: info@k-chem.vn